Nova Biologica Reperta
یافته های نوین در علوم زیستی
NBR
Basic Sciences
http://nbr.khu.ac.ir
1
admin
2423-6330
2476-7115
10.52547/nbr
en
jalali
1398
2
1
gregorian
2019
5
1
6
1
online
1
fulltext
fa
بررسی انباشت سدیم در برخی از گونه های شورزی تیره های قیچیان، علف هفت بندیان، کاسنیان و تاج خروسیان
The investigating of sodium accumulation in some halophytic species of Zygophyllaceae, Polygonaceae, Asteraceae and Amaranthaceae
علوم گیاهی
Plant Biology
مقاله پژوهشی
Original Article
<p><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">شناسایی </span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">ویژگی­ های گونه­ های شورزی محلی اهمیت زیادی در استفاده کاربردی از آنها دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی گونه­ های شورزی منطقه­ ای بیابانی و بسیار شور در اطراف شهرستان خوسف واقع در استان خراسان جنوبی و تشخیص روش تحمل شوری (دفع یا انباشت نمک) آنها انجام شده است. برای این منظور، انباشت سدیم در ریشه و اندام ­هوایی هفت گونه شامل چرخه (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Launaea arborescens</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، اسپند (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Peganum harmala</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، پرند کوهی (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Pteropyrum olivieri</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، درمنه سفید (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Artemisia santolina</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، قیچ (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Zygophyllum eurypterum</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، پشموک (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Aerva javanica</span></span></span></span></em><em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">.</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) و کک­ کش بیابانی (</span></span></span></span><em><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Pulicaria gnaphalodes</span></span></span></span></em><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) و خاک اطراف ریشه آنها بررسی شد.</span></span></span></span> <span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">در ادامه، </span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">ضريب</span></span></span></span> <span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">انباشتگي</span></span></span></span> <span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">زيستي سدیم (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Bioconcentration Factor: BCF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) در ریشه، ضریب تراجایی (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Translocation factors: TF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) آن از ریشه به اندام­ هوایی و ضریب انباشتگی (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Accumulation Factor: AF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) در اندام هوایی محاسبه شد. نتایج نشان داد که خاک منطقه از نوع لومی رسی و </span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">EC</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;"> آن به بزرگی 65 دسی زیمنس بر متر (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">ds/m</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) است که نشان دهنده شوری بسیار زیاد خاک است. بر طبق مقادیر نسبت جذب سدیم (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">SAR</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">)، درصد سدیم تبادلی (</span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">ESP</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">) و با در نظرگیری </span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">EC</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;"> خاک این منطقه در زمره خاک­ های شور-سدیمی قرار دارد.</span></span></span></span> <span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">ضریب</span></span></span></span> <span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">TF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;"> در برخی گونه­ ها بیش­تر از یک بود. با این حال، از آنجا که در هیچ یک از گونه­ های مورد بررسی ضریب </span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;"> BCF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">و </span></span></span></span><span dir="LTR" style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">AF</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;"> بیش­تر از یک نبود</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">، </span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">گونه­ های مذکور جذب­ کننده­ ­یا انباشتگر سدیم نیستند. در مقابل، به نظر</span></span></span></span><span style="letter-spacing:-.3pt;"><span style="color:black;"><span style="font-family:b zar;"><span style="font-size:10.0pt;">می­ رسد که همه گونه­ های مورد مطالعه، دفع­ کننده نمک و یا حداقل دفع­ کننده سدیم هستند.</span></span></span></span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
</p>
<span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">The i</span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">dentification of the characteristics of native halophytic species is very</span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;"> important for their practical application. The present study was carried out to identify the halophytic species of a desert and highly saline region around the city of Khosf, southern Khorasan Province, and to detect their general tolerance mechanisms (i.e. salt exclusion or inclusion). Sodium accumulation in the roots and shoots of seven species, including </span></span></span><em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Launaea arborescens</span></span></span></em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">,<em> Peganum harmala</em></span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">,</span></span></span><em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;"> Pteropyrum olivier</span></span></span></em><em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">i</span></span></span></em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">, </span></span></span><em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Artemisia santolina</span></span></span></em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">,<em> Zygophyllum eurypterum</em> Boiss, <em>Aerva javanica</em></span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">, </span></span></span><em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Pulicaria gnaphalode</span></span></span></em><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">, and</span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;"> their rhizosphere soil </span></span></span><span style="color:black;"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">were determined. The bioconcentration of sodium from soil to roots (BCF), its translocation from roots to shoots (TF), and its accumulation in the shoots (AF) were then calculated. Results showed that the soil of the studied area was clay loam with a high EC of 65 ds/m, indicating its high salinity level. According to the values of sodium adsorption ratio (SAR) and the exchangeable sodium percentage (ESP) and regarding EC, the soil of studied region can be regarded as a saline-sodic soil. The value of TF in some species was higher than 1. However, none of the species had BCF and AF greater than 1, thus, none of them could be considered to be salt accumulator. Instead, it could be assumed that all of the studied species were salt, or at least, sodium excluders.</span></span></span>
انباشتگر نمک, خاک شور, دفع کننده نمک, ضریب انباشتگی زیستی, گیاهان شورپسند
salt accumulator, saline soil, salt excluder, bioconcentration factor, halophytic plants
96
105
http://nbr.khu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-664-1&slc_lang=fa&sid=1
Seyed Mousa
Mousavi Kouhi
سید موسی
موسوی کوهی
Smmousavi@birjand.ac.ir
10031947532846006535
10031947532846006535
Yes
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
Maryam
Moudi
مریم
مودی
maryammoudi@birjand.ac.ir
10031947532846006536
10031947532846006536
No
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
Esmael
Soltani Moghadam
اسماعیل
سلطانی مقدم
esmaelsoltani89@gmail.com
10031947532846006537
10031947532846006537
No
University of Birjand
دانشگاه بیرجند
Hedyieh
Sarchahi moghadam
هدیه
سرچاهی مقدم
Hedyieh.moghadam75@gmail.com
10031947532846006538
10031947532846006538
No
University of Birjand
دانشگاه بیرجند